فاطمه(س) بی نشان

عمليات امام مهدي (عج)

اين عمليات در تاریخ 26 اسفند 1359 با هدف عقب راندن دشمن از شهر و منطقه سوسنگرد انجام شد. اين عمليات به منظور انهدام دشمن در غرب سوسنگرد تا روستاي احيمر طراحي شد سپاه و بسيج با پشتيباني ارتش حمله را آغاز كردند. دو ساعت بعد يعني در ساعت 10 صبح عمليات با موفقيت انجام شد. و رزمندگان كه نمي خواستند در مواضع جديد استقرار يابند به عقب بازگشتند.

آغاز عملياتهاي غير كلاسيك محدود :
پس از آنكه فرماندهان ايراني دريافتند كه با جنگهاي كلاسيك و شيوه‌هاي شناخته شده نمي‌توان كاري را از پيش برد ، طرح عملياتهاي چريكي و غير كلاسيك را به اجرا گذاشتند .
نخستين گام در اين راستا ،در 26 اسفند ماه 1359 و پس از دو ماه از آخرين تهاجم ناموفق ايران به قواي عراق برداشته شد .
براساس طرحي به نام «امام مهدي (عج)» كه توسط شهيد حسن باقري طراحي شده بود مقرر شد تا برادران سپاه با استعداد 200 حمله‌ور و با سلاحهاي معمولي و آر – پي - جي ،‌از چهار محور به نيروهاي عراقي در غرب سوسنگرد حمله كنند.
حمله در ساعت 7 و30 دقيقه صبح آغاز شد . دشمن غافلگير شده و عمليات با سرعت غير قابل تصوري پيش مي رفت .
با انهدام يك گردان تانك و يك گردان مكانيزه دشمن ، نيروهاي خودي به پيروزي رسيدند . اما به علت عدم تجربه كافي نيروها در اين گونه عملياتها و فقدان نيروي جايگزين براي تثبيت مواضع آزاد شده ، پس از گذشت يكي دو روز ، عراقيها به مواضع پيشين خود بازگشتند .
با اين وجود ، پس از گذشت 6 ماه از جنگ و هجوم همه جانبه ارتش عراق به خاك ايران ، نخستين پيروزي روحيه بخش براي رزمندگان ايراني به دست آمد . در جريان اين عمليات محدود تعدادي 168 تن كشته و زخمي و اسير شدند . همچنين 13 تن از نيروهاي عمل كننده سپاه پاسداران به شهادت رسيدند. و اين چنين سرآغاز عملياتهاي (‌محدود )غير كلاسيك جنگ ، با موفقيت به اتمام رسيد.
« اسحق عزيزي » طراح اين عمليات كه فرمانده گردان بود و بعدها به شهادت رسيد ، توانست در حالي كه عراقيها در مجاورت ديوارهاي شهر سوسنگرد ، حضور داشتند - با كندن چندين كانال ،‌رزمندگان را از زير خانه‌هاي شهر عبور داده و به نقاط مشخصي ، در كنار اردوي دشمن برساند . در عمليات «تپه‌هاي الله اكبر» كه دو ماه پس از عمليات امام مهدي (عج )انجام شد، همين طرح با پيروزي اجرا گرديد .

**********************************************
در اوايل سال 1360 طرح عمليات حضرت مهدي (عج) تهيه شد. بر اساس اين طرح مي بايست رزمندگان اسلام مركب از تيپ 3 لشگر 92 زرهي ارتش به همراه يك گردان از سپاه پاسداران و يك گردان از گروه جنگهاي نا منظم شهيد چمران به هدف تصرف و تأمين تپه «الله اكبر» تك نمايند. همچنين تيپ 2 احتياط نيروي زميني ارتش در جنوب و تيپ يك آن لشگر به پدافند در مواضع خود در جنوب غربي اهواز ادامه دهند، و نيروهاي زرهي پس از يگانهاي پياده وارد عمل شوند.

سرانجام در ساعت 4 بامداد روز 31 ارديبهشت، عمليات آغاز شد. توپخانه رزمندگان اسلام آتش انبوه خود را بر روي مواضع دشمن گشود. غرش توپها در دل شب، شادي رزمندگان اسلام و وحشت فريب خوردگان عراقي را به دنبال داشت. آتش انبوه به مدت 30 دقيقه اجرا شد و سپس با شدتي كمتر ادامه يافت.

پس از اجراي آتش تهيه در ساعت 4 بامداد روز 31 ارديبهشت 1360 رزمندگان اسلام كه تا نزديكي مواضع دشمن پيشروي كرده بودند، تكبير گويان به سنگرهاي عراقيها هجوم برده و دشمن را غافلگير كردند.

نبرد رزمندگان اسلام تا ساعت 12 همان روز با شدت تمام ادامه داشت و در آن ساعت يگانها به تحكيم مواضع خود پرداختند تا آمادگي لازم را جهت مقابله با پاتك احتمالي دشمن داشته باشند.

نظر شهيد دكتر چمران اين بود كه همان روز تپه شهيطيه از وجود دشمن پاك شود اما در ساعات اوليه بعد از ظهر همان روز نيروهاي دشمن در زمينهاي غرب الله اكبر، آماده پاتك شدند

زمين در غرب ارتفاع الله اكبر به نحوي بود كه پس از يك دشت كوچك، با شيب ملايم از شرق به غرب مرتفع تر مي شد و زمين مناطق غربي به مناطق شرقي تسلط داشت. بنابراين اگر تيپ 3 زرهي به صورت جبهه اي از اين منطقه عبور مي كرد و به سمت غرب پيشروي مي نمود بايستي تلفات احتمالي را مي پذيرفت كه در آن شرايط چنين امكاني وجود نداشت، اما اگر تپه «شهيطيه» و دامنه جنوبي تپه هاي «رملي» در شمال منطقه به تصرف نيروهاي خودي درمي آمد آنها مي توانستند از جناح شمالي، دشمن را تعقيب كنند و تا حوالي آبادي جابر حمدان در 15 كيلومتري غرب الله اكبر پيشروي كنند؛ اما عكس العمل دشمن در تپه شهيطيه مانع از عمل نيروهاي اسلام شد و با وجود تصرف و تحكيم تپه الله اكبر تصرف تپه شهيطيه در اولين روز حمله امكان پذير نشد.

نظر شهيد دكتر چمران اين بود كه همان روز تپه شهيطيه از وجود دشمن پاك شود. تيپ 3 زرهي لشگر 92 داوطلب شد تا اين منطقه را از وجود دشمن پاك كند. اما در ساعات اوليه بعد از ظهر همان روز نيروهاي دشمن در زمينهاي غرب الله اكبر، آماده پاتك شدند، در چنين شرايطي نگهداري تپه الله اكبر براي رزمندگان اسلام ارزش حياتي تري از تپه شهيطيه داشت.

در 5 خرداد رزمندگاني از گروه جنگهاي نامنظم شهيد چمران براي تصرف تپه شهيطيه اعزام شدند. آنها توانستند اين مأموريت را با موفقيت به انجام رسانند در نتيجه تپه تصرف شد. پايان اين عمليات كه به مدت 6 روز به طول انجاميد در روز 5 خرداد ماه 1360 اعلام شد. اين عمليات پس از گذشت تقريباً 8 ماه از آغاز جنگ فتح البابي براي رزمندگان اسلام شد و سد دفاعي دشمن را كه روز به روز مستحكمتر مي شد شكست. در طي عمليات ياد شده صدها نفر از افراد دشمن به اسارت درآمدند و 280 نفر از آنها كشته و صدها نفر زخمي شدند؛ همچنين تعداد زيادي از تجهيزات و وسايل آنها منهدم شد.

نقش«دایی همت»در عملیات امام مهدی(عج)

یکی از کسانی که در دفاع مقدس نقش‌آفرینی کرد، «فتح الله همتی» معروف به «دایی همت» بود که پل چوبی جاده سوسنگرد ـ بستان را ساخت. این پل 85 متری که بعدها به پل «دایی همت» معروف شد، برای عملیات امام مهدی (عج) خیلی کمک‌مان کرد.
جهاد، جهاد مردمی بود و همه دست به کار شده بودند تا خوب دفاع کنند؛ یکی از کسانی که در دفاع مقدس نقش‌آفرینی کرد، «فتح الله همتی» معروف به «دایی همت» بود که پل چوبی جاده سوسنگرد ـ بستان را ساخت. این پل اولین راه بین رودخانه در جبهه‌های حق علیه باطل بود.

«کاظم پدیدار» از رزمندگان و حماسه‌سازان سوسنگرد نحوه ساخت پل «دایی همت» را روایت می‌کند:

عراقی‌ها در ماه‌های ابتدایی جنگ تحمیلی دور تا دور سوسنگرد، موضع گرفته بودند.

ما پشت رودخانه در پدافند بودیم و عراقی‌ها مقابل ما بودند؛ برای انجام برخی مأموریت‌ها باید با قایق به آن طرف رودخانه می‌رفتیم؛ قبل از اجرای عملیات «امام مهدی(عج)» در اسفند 1359 و حضور گسترده نیروها در منطقه، امکان عبور از رودخانه با قایق وجود نداشت و باید برای جابجایی گسترده نیروها کاری می‌کردیم.

دایی همت از خرم‌آباد به منطقه اعزام شده بود که نجار هم بود، گفت «باید یک پل روی رودخانه بزنیم»؛ عرض رودخانه تقریبا 85 متر بود؛ او برای ساخت پل، سیم بوکسل آورد و از این طرف رودخانه به آن طرف کشید و شروع کرد به ریختن بتن روی زمین تا سیم بوکسل محکم در زمین نگه دارد. آب رودخانه هم زیاد بود و با قایق می‌رفتیم و سیم بوکسل را جابه‌جا می‌کردیم.

هنگامی که دایی همت کار می‌کرد، دشمن بمب و گلوله به طرف ما می‌ریخت؛ هنوز سیم بوکسل کاملاً وصل نشده بود که خمپاره‌ای در اطراف ما به زمین خورد و تعدادی از ما مجروح شدیم؛ یک سرباز هم از ناحیه دستش مجروح شد اما در هر صورت این سیم به دو طرف وصل شد.

برای ساختن پل، تخته‌های سه متری درست کردیم و دایی همت و بچه‌ها این تخته‌ها را با سیم به هم وصل کردند؛ بالاخره این پل 85 متری ساخته شد و برای اینکه روی آب خیلی تکان نخورد، غواص‌هایی داخل رودخانه رفتند و این پل را از پایین با سیم بوکسل به کف رودخانه وصل کردند.

این پل در عملیات‌های متعددی از جمله «امام مهدی(عج)» مورد استفاده قرار گرفت؛ بعدها هم که صدامی‌ها از ما فاصله گرفتند، یک پل خاکی در آنجا ساخته شد.

خلاصه گزارش عملیات :

نام عملیات : امام مهدی (عج)
مدت اجرا : 2 روز
زمان اجرا : 26/12/1359
تلفات دشمن :168
ارگانهای عمل کننده : سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
اهداف عملیات : عقب راندن دشمن از شهر و منطقه سوسنگرد

نقشه عملیات